Συμβάλλει η άσκηση στον γλυκαιμικό έλεγχο;
Επιμέλεια: Δέσποινα Παπανδρέου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, BSc, Χαροκόπειο Παν/μιο Αθηνών
Υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η άσκηση ωφελεί σημαντικά τους ανθρώπους που ζουν με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, ωστόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της νόσου, η άσκηση πολλές φορές αποτελεί τροχοπέδη στον γλυκαιμικό έλεγχο.
Ποιες είναι οι συστάσεις για την άσκηση στον ΣΔτ1 ;
Το 2022, η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (ADA), συνέστησε στους ενήλικες με ΣΔτ1 να συμμετέχουν τόσο στην αερόβια δραστηριότητα όσο και στην προπόνηση με αντιστάσεις.
Επίσης, διευκρίνισε ότι αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έως έντονης αερόβιας δραστηριότητας την εβδομάδα, κατανεμημένα σε τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα για να ελαχιστοποιηθούν οι συνεχόμενες ημέρες χωρίς δραστηριότητα.
Όσον αφορά τις ασκήσεις με αντιστάσεις, συστήνεται να γίνονται δύο ή τρεις προπονήσεις την εβδομάδα.
Τι πρέπει να προσέξει κάποιος με ΣΔτ1;
Οι διάφοροι τύποι (ή τα διάφορα επίπεδα έντασης) της άσκησης μπορούν να επηρεάσουν με διαφορετικό τρόπο τα επίπεδα της γλυκόζης σας. Για τους περισσότερους ασθενείς με διαβήτη, η υπογλυκαιμία είναι ο πρώτος λόγος που τους κρατάει μακριά από την άθληση και πιο συγκεκριμένα από την αερόβια δραστηριότητα.
Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της αναερόβιας, υψηλής έντασης άσκησης ή αγώνα, όπως για παράδειγμα είναι το σύντομο τρέξιμο υψηλής έντασης (σπριντ), το μποξ και η γυμναστική με βάρη υπάρχει μεγαλύτερη έκκριση κατεχολαμινών και αυξητικής ορμόνης από αυτή που παρατηρείται στην αερόβια άσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση περισσότερης γλυκόζης από το ήπαρ από ό,τι χρησιμοποιείται από τους σκελετικούς μύες, με αποτέλεσμα την αύξηση της γλυκόζης στο πλάσμα.
Πως πρέπει να διαχειριστεί κάποιος τον ΣΔτ1 κατά την άσκηση;
Η εξισορρόπηση των μακροθρεπτικών συστατικών και ιδιαίτερα των υδατανθράκων, η ποσότητα της ινσουλίνης και ο χρόνος ενεργούς ινσουλίνης είναι κάποιοι από τους παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίσει κάποιος με ΣΔ.
Επομένως, πριν ξεκινήσετε την δραστηριότητά σας θα πρέπει να :
- Γνωρίζετε το επίπεδο του σακχάρου σας στο αίμα
- Υπολογίζετε την ενεργή ινσουλίνη, παράγοντας ο οποίος είναι δύσκολο να υπολογίσει κάποιος άνθρωπος που βρίσκεται σε σχήμα πολλαπλών ενέσεων (MDPI).
- Προγραμματίσετε την διάρκεια της άσκησης, την ένταση και το είδος της άσκησης ώστε να έχετε μαζί σας κάποιο gel γλυκόζης ή σνακ.
Πως διαχειριζόμαστε την άσκηση με την αντλία ινσουλίνης Minimed 780G;
- Το νεότερο σύστημα MiniMed™ 780G της Medtronic, διαθέτει τη λειτουργία του προσωρινού στόχου, η οποία σας επιτρέπει να θέσετε έναν προσωρινό στόχο γλυκόζης στα 150 mg/dL πριν, κατά τη διάρκεια ή ακόμα και μετά την άσκηση για έως και 24 ώρες. Αντίστοιχα, και σε προηγούμενα μοντέλα αντλίας ινσουλίνης διατίθεται η λειτουργία του προσωρινού βασικού ρυθμού, η οποία σας επιτρέπει να επιλέξετε την προσωρινή αύξηση/μείωση του βασικού σας ρυθμού (ποσοστιαία ή με την μορφή μονάδων/ώρα – U/hr) για διάστημα έως και 24 ώρες.
- Οι αντλίες ινσουλίνης μπορούν επίσης να σας δείξουν πόση ενεργή ινσουλίνη έχετε, πράγμα που σας δίνει πληροφορίες για το εάν χρειάζεστε κάποιους επιπλέον υδατάνθρακες πριν ή κατά τη δραστηριότητα.
- Η χρήση συστημάτων συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης (Continuous Glucose Monitoring: CGM) μαζί με τη θεραπεία αντλίας ινσουλίνης σάς παρέχει τη δυνατότητα ειδοποιήσεων όταν το επίπεδο της γλυκόζης αισθητήρα είναι ή προβλέπεται να είναι υψηλό ή χαμηλό.
Συνεπώς, οποιαδήποτε μορφή άσκησης κι αν επιλέξετε θα είναι ευεργετική, αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη “ομάδα” (γιατρού-ασθενούς-εκπαιδευτή) ώστε να υπάρχει και η αντίστοιχη καθοδήγηση!
Βιβλιογραφία:
- Scott S, Kempf P, Bally L, Stettler C. Carbohydrate Intake in the Context of Exercise in People with Type 1 Diabetes. Nutrients. 2019 Dec 10;11(12):3017. doi: 10.3390/nu11123017. PMID: 31835538; PMCID: PMC6950062.
- Cavallo M, De Fano M, Barana L, Dozzani I, Bianchini E, Pellegrino M, Cisternino L, Migliarelli S, Giulietti C, Pippi R, et al. Nutritional Management of Athletes with Type 1 Diabetes: A Narrative Review. Nutrients. 2024; 16(6):907. https://doi.org/10.3390/nu16060907
- Medtronic Diabetes Shop. https://diabetes-shop.gr, Πρόσβαση 9/9/24